Tak jak cały człowiek, każda komórka organizmu potrzebuje do życia tlenu i substancji odżywczych. Tętnice to te naczynia, którymi bogato składnikowa i utlenowana w płucach krew dzięki pompującej pracy serca jest transportowana na obwód.

Dzięki swojej budowie tętnice powinny utrzymywać wytworzone w sercu ciśnienie krwi na stabilnym poziomie- w zależności od lokalizacji i funkcji tętnice muszą sprostać różnym rolom, dlatego też różnią się budową.

W tętnicach znajduje się tylko 20 procent całkowitej objętości krwi.

Nazwy tętnic biorą się od poszczególnych części ciała, w których biegną, np. tętnica ramienna, tętnica wątrobowa, tętnica twarzowa itd.

Tętnice transportują z reguły krew utlenowaną, tylko w tętnicach krążenia płucnego znajduje się krew odtlenowana.

Z serca wychodzą bezpośrednio dwie tętnice:

• Aorta (tętnica główna), która się wielokrotnie rozgałęzia, doprowadza krew utlenowaną z lewej komory serca do wszystkich tkanek organizmu. Jest to największa tętnica w ludzkim organizmie o średnicy około trzech centymetrów.
• Pień płucny, w którym płynie krew odtlenowana z prawej komory serca do płuc

Z płuc krew wzbogacona w tlen kieruje się z powrotem do lewej połowy serca.

Najmniejsze odgałęzienia tętnic- tętniczki- są powiązane poprzez kapilary z żyłami.

Miażdżyca, dławica piersiowa, zakrzepica, udar mózgu

Do  stanów chorobowych tętnic zaliczamy stany zapalne, zakażenia, i stopniowe uszkodzenie ściany naczynia.

Miażdżyca (Arterioskleroza), jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą tętnic, która występuje szczególnie w starszym wieku, a w krajach industrialnych stanowi ważną przyczynę śmierci.

W miażdżycy, w wewnętrznej ścianie naczynia odkładają się substancje tłuszczowe hamujące przepływ krwi. Związkiem, który sprzyja powstawaniu złogów tłuszczowych jest cholesterol. W dalszym  rozwoju miażdżycy w ścianie naczynia odkłada się wapń, wytwarzana jest tkanka łączna, przez co ściana tętnicy traci swoją elastyczność. Jako powikłanie mogą pojawić się tętniaki, czyli miejscowe nadmierne poszerzenie tętnicy. Miażdżycą mogą zostać dotknięte prawie wszystkie tętnice

Gdy zablokowane zostaną tętnice zaopatrujące mięsień sercowy dochodzi do dusznicy bolesnej (dławicy piersiowej) albo do zawału serca.

Miażdżyca może prowadzić do rozwoju zakrzepu w naczyniu tętniczym.

Poza tym badania naukowe wykazały, że substancje takie jak kwas acetylosalicylowy czy klopidogrel, które hamują aktywność płytek krwi, mogą zapobiegać tworzeniu się zakrzepicy.

Najgroźniejsze powikłania zablokowania przepływu krwi przez skrzeplinę mogą dotknąć mózgu, siatkówki i kończyn.

Gdy zamknięta zostaje duża tętnica mózgu  dochodzi do udaru.

Żyły prowadzą krew do serca, a naczynia włosowate- kapilary- stanowią połączenie między układem tętnic i żył. Tętnice dzielą się i rozgałęziają, aż do przejścia w  małe naczynia włosowate, który ponownie grubieją, przechodzą w żyły, które prowadzą krew z powrotem do serca.

Żyły (łac. venae, przedrostek phlebo- z greckiego słowa „phlébas” lub starogreckiego „phleps”) jest naczyniem krwionośnym, które prowadzi krew w kierunku serca. Żyły krążenia systemowego- obwodowego, transportują krew odtlenowaną (ubogą w tlen), natomiast w żyłach krążenia płucnego płynie krew utlenowana (bogata w tlen). Krew odtlenowana jest ciemniejsza ud utlenowanej. Ciśnienie w żyłach jest wyraźnie niższe od ciśnienia w tętnicach, razem z żyłkami i kapilarami żyły należą do niskociśnieniowej części układu krążenia.

Niebieskie zabarwienie żył widocznych na skórze nie zależy wyłącznie od zawartości tlenu w krwi. Żyły na skórze dlatego przybierają kolor niebieski, gdyż światło czerwone o długiej fali  głębiej przenika do tkanek niż światło niebieskie i zostaje pochłonięte przez ciemną krew płynącą w żyle. Natomiast światło niebieskie, które ma krótsze fale zostaje odbite, przez co żyły położone na głębokości od 0,5 do 2 mm są przez nas postrzegane jako niebieskie.

Serce (łac.- anat. cor, gr.-pat. kardia, albo łac. cardia) jest narządem czterojamowym, zbudowanym z tkanki mięśniowej, który dzięki rytmicznym skurczom zaopatruje organizm w krew i zapewnia ukrwienie wszystkich narządów. Serce pracuje tak jak każda pompa, która dzięki pracy zastawek zasysa płyny (krew) z jednych naczyń (żyły próżne lub żyły płucne, patrz dalej) i wtłacza je do innych (aorta lub pień płucny, patrz dalej).

Nauką o budowie, funkcjonowaniu i schorzeniach serca jest kardiologia. Życie bez serca dla zwierząt wyższych i człowieka nie jest możliwe, chyba, że zastąpi się je sztucznym sercem. Serce należy do jednych z najwcześniej rozwijających się organów w życiu embrionalnym.

Dzięki krwi każda część ciała zostaje zaopatrzona w tlen, który pobierany jest w płucach, by następnie krew z tlenem została przepompowana przez serce na obwód. Po tym, jak krew odda tlen komórkom ciała, odbiera od nich szkodliwy produkt przemiany materii- dwutlenek węgla. Krew z powrotem płynie do serca, i zostaje ponownie skierowana do płuc. Tam oddaje dwutlenek węgla, pobiera tlen i całe krążenie rozpoczyna się na nowo.

Krew transportuje też inne ważne substancje (substancje odżywcze), do wszystkich komórek organizmu. Poza tym odbiera od nich inne produkty przemiany materii.

Układ krążenia jest układem zamkniętym, to znaczy krew nigdy nie opuszcza naczyń.

MAT-PL-2002630-1.0-03/2021